Wie is de baas van Nederland: de politiek of de rechter?
Jackpot! De overheid wordt wéér voor de rechter gesleept. Ditmaal omdat de overheid te weinig zou doen om haar burgers tegen PFAS te beschermen. Vaak zijn rechtszaken tegen de overheid succesvol, waardoor de rechter de overheid steeds vaker dwingt om in actie te komen. Maar is dat nou hoe de democratie zou moeten functioneren?
De rechter zit noodgedwongen steeds vaker op de stoel van de politiek. Denk alleen al aan de stikstofsoap, waar de rechter in 2019 het hele stikstof- en boerenbeleid op de schop gooide. Vijf jaar later is er nog geen begin van een oplossing.
De politiek is niet bepaald blij met deze ontwikkeling. Zo noemt VVD-leider Dilan Yesilgöz het in De Hofbar ‘een zorgelijke trend’. Volgens CDA-minister Hugo de Jonge is het altijd goed dat mensen naar de rechter kunnen stappen, maar moeten we wel oppassen dat we als samenleving niet ‘juridiseren’. We knokken volgens de woonminister wel ‘erg veel uit in de rechtszaal’.
Maar zo makkelijk mogen de ministers hun handen niet wassen in onschuld. Hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries is klip en klaar: ‘Ik zou me doodschamen als overheid’, zegt hij, ‘als er rechtszaken tegen mij worden aangespannen en ik die vervolgens verlies.’ En daar kan de overheid de laatste jaren wat van, rechtszaken verliezen.
Afgelopen week kondigde het olijke advocatenduo Knoops aan namens talloze organisaties de overheid voor de rechter te dagen vanwege het PFAS-debacle. Iedere Nederlander heeft PFAS in zijn bloed zitten, en het kan zorgen voor ernstige ziektes, zoals kanker. Volgens de advocaten doet de overheid te weinig om van PFAS af te komen. Kort gezegd: de overheid beschermt haar burgers niet goed genoeg.
Een triest voorbeeld hiervan is te zien in het dorpje Westwoud. Daar strijdt Wim Bakker tegen een PFAS-lekkend golfterrein. Onder het golfterrein liggen restanten van een vuilstort, en via het water spoelt er nog altijd PFAS naar de nabijgelegen akkers. Volgens Wim is het resultaat hiervan dat veel mensen in het dorpje te maken hebben (gehad) met kanker.
Het kabinet verschuilt zich echter achter Europa. Alleen in Europees verband kunnen we hier wat aan doen, beweert minister Harbers. Natuurlijk is het goed om dit probleem groter aan te pakken, maar dat betekent niet dat je er zelf niet mee kunt beginnen.